Towarzystwo Kościuszkowskie w Połańcu przybliża mieszkańcom regionu historię powstania styczniowego. Służy temu realizowany przez członków towarzystwa projekt „Czterech Braci” .
Głównym wydarzeniem tego projektu będzie widowisko historyczne przedstawiające tragiczne losy przyrodnich braci, dziedziców dóbr Tursko koło Połańca oraz ich matki.
o szczegółach mówi prezes Towarzystwa Kościuszkowskiego Radosław Matusiewicz:
Inscenizacja odbędzie się 10 lutego o godz. 13.00 nad rzeką Czarną przy kościele św. Marcina, a na tle rozbitego obozu powstańczego ukazane zostaną scenki związane z historią Połańca podczas zrywu narodowego w 1863 r. Będzie przemarsz oddziału Łopackiego przez Połaniec, czy ogłoszenie Powstania w Połańcu przez hrabiego Emila Rajskiego. Na koniec ukazane zostaną losy Stanisława Białobłockiego, który ostatnią kulą odebrał sobie życie na końcu bitwy pod Fajsławicami, Tertuliana Białobłockiego rozstrzelanego za organizację spisku w Rydze, Józefa Neumarka rannego w bitwie pod Panasówka i pochowanego w mogile po bitwie pod Zwierzyńcem oraz zesłanego na Sybir Lamberta Neumarka. Mieszkańcom Połańca przybliżona zostanie również postać Eugenii Raszewskiej, która w Powstaniu straciła trzech synów i do śmierci nie znała losów czwartego syna. Jej ostatnią wolą było, aby pochować ją w zbiorowej mogile, w której spoczął jej syn Stanisław pod Fajsławicami.
Podczas widowiska w Połańcu będzie można oglądnąć pokazy musztry kosynierskiej, czy poznać zasady posługiwania się bronią czarnoprochową. Będzie tez można spróbować swych sił we władaniu szablą kozacką – szaszką, czy sprawdzić się w dawnych grach zręcznościowym.
Druga plenerowa część projektu to lekcja historii poświęcona jednaj z najkrwawszych bitew w naszym regionie, czyli bitwie pod Gacami i Komorowem z 20 czerwca 1863 r. Tym razem obóz powstańczy rozbity zostanie w ruinach pałacu w Łubnicach, a inscenizacje i pokazy wkomponowane zostaną w urokliwy Park Lipiny. Widzowie, którzy odwiedzą to miejsce 17 lutego o godz. 14.00 będą mogli zobaczyć wystawę poświęcone bitwie pod Komorowem i jej bohaterom oraz prezentację broni używanej przez Powstańców w 1863 roku. Podobnie jak w Połańcu zaprezentowane zostaną pokazy musztry z kosami, taniec z szablami czy ludowe gry zręcznościowe.
Ostatnim wydarzeniem w naszym projekcie będzie wystawa poświęcona zarówno realizowanemu projektowi, jak i Połańcowi w dobie powstania styczniowego. Oprócz zdjęć i dokumentów archiwalnych odwiedzający Bibliotekę będą mogli oglądnąć barwne fotografie z inscenizacji w Połańcu i Łubnicach. Zwiedzanie wystawy możliwe będzie w dniach 23 lutego do 23 marca.
– To co łączy nasz projekt z Sandomierzem to osoba najmłodszego syna Eugenii, Lamberta Neumarka. Lambert Neumark po powrocie z Syberii zamieszkał w Koćmierzowie i zaangażował się w życie społeczne Sandomierza. Zmarł w 1900 roku i został pochowany na Cmentarzu Katedralnym – mówi Radosław Matusiewicz.
Wiedza o powstaniu styczniowym w Połańcu i sąsiednich gminach jest odkrywana od niedawna. Towarzystwo Kościuszkowskie w ramach projektu z Urzędu Marszałkowskiego 2013 roku pn. „Połaniec pamięta 1863”, po raz pierwszy opracowało wykaz Powstańców i wydarzeń w książeczce pn. Połaniec a Powstanie Styczniowe, jednak – jak podkreśla prezes Matusiewicz, wiedzę tę należy corocznie rozbudowywać i upowszechniać u kolejnych pokoleń.
Projekt „Czterech Braci” finansowany jest z Programu Dotacyjnego Biura „Niepodległa” „Powstanie Styczniowe 1863 – 1864”.
Fot. Radosław Mausiewicz w stroju kozackim.
