Wzmocniony system ochrony przeciwpowodziowej Sandomierza, zabezpieczenie przed wodami rzeki Wisły osiedla mieszkaniowego oraz doliny Koprzywianki, ochrona przed podtopieniami i zmniejszone ryzyko występowania powodzi w miejscowościach Zajeziorze, Szewce i Sośniczany – to rezultaty, jakie osiągnięto dzięki realizacji zadania pn. „Ochrona przeciwpowodziowa Sandomierza”. Inwestycja kompleksowo zabezpieczy tereny prawobrzeżnego Sandomierza i okolic przed skutkami kolejnych powodzi. Lewobrzeżna część miasta pozbawiona jest takiej ochrony, na co wskazują mapy ryzyka i zagrożenia powodziowego.
Dziś oficjalnie dokonano podsumowania wielomilionowej inwestycji z udziałem wiceministra infrastruktury Grzegorza Witkowskiego, posła Marka Kwitka, prezesa PGE Wody Polskie Krzysztofa Wosia, starosty Marcina Piwnika, burmistrza Marcina Marca, prezesa spółdzielni mieszkaniowej Andrzeja Bolewskiego i dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie Radosława Radonia:
W 2010r. Sandomierz i okolice dotknęła „powódź stulecia”. Żywioł uderzył wówczas z ogromną siłą, a stan wody w Wiśle osiągnął historyczny, nieodnotowany nigdy wcześniej poziom – ponad 840 cm. Woda doprowadziła do rozmycia wału, który pod jej naporem, został przerwany.
W wyniku tego pod wodą znalazło się ok. 11 km2 powierzchni miasta. Woda zalała 3,5 tys. domów.
W wyniku tragicznych w skutkach wydarzeń, została podjęta decyzja o przystąpieniu do realizacji inwestycji pn. „Ochrona przeciwpowodziowa Sandomierza”, która zapewni bezpieczeństwo przed powodziom terenom Sandomierza oraz okolicznych miejscowości.
„Ochrona przeciwpowodziowa Sandomierza” to:
- 6 zadań z zakresu ochrony przed powodzią,
- 20 tys. mieszkańców Sandomierza i okolic pod ochroną,
- 30 km wałów przeciwpowodziowych,
- 4 przepompownie w miejscowościach Koćmierzów, Nadbrzezie Szewce oraz Zajeziorze,
- 11 km2 terenów chronionych przed zalaniem „Ochrona przeciwpowodziowa Sandomierza”.
W ramach poszczególnych zadań zrealizowano działania w zakresie ochrony przeciwpowodziowej:
Zadanie 1.
Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w obrębie ujściowego odcinka rzeki Atramentówki, budowa nowej pompowni „Koćmierzów” i śluzy grawitacyjnej w Koćmierzowie (w prawym wale Wisły)
oraz kanału odprowadzającego wodę z Atramentówki do pompowni.
Całość zadania zlokalizowana jest na prawym zawalu rzeki Wisły, w rejonie połączenia wału opaskowego z wałem Wisły (obiekt pompowni zlokalizowany jest w km 656+860 rzeki Wisły). Zadaniem wybudowanej pompowni „Koćmierzów” jest stworzenie alternatywnego kierunku odwodnienia zlewni cieku Atramentówki do Wisły poprzez pompownię, zwłaszcza w okresach wzmożonego przepływu
w Atramentówce lub zaistnienia okoliczności braku możliwości odprowadzenia wód Atramentówki przez teren Huty w istniejącym wcześniej systemie urządzeń (istniejąca pompowania Huty Szkła
wraz z infrastrukturą rurociągów doprowadzających do niej wodę).
Zadanie to obejmowało:
• budowę nowej pompowni „Koćmierzów” wraz z całą infrastrukturą towarzyszącą,
• budowę grawitacyjnego systemu doprowadzenia i odprowadzenia wód z pompowni „Koćmierzów” wraz z infrastrukturą towarzyszącą.
Zadanie 2.
Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w obrębie cieku Struga A wraz z przebudową i rozbudową przepompowni „Nadbrzezie”.
Inwestycja zlokalizowana jest w widłach ujścia rzeki Trześniówki do Wisły, natomiast ciek Struga A jest lewostronnym dopływem Trześniówki. Celem inwestycji jest poprawa ochrony przeciwpowodziowej terenów zawala w zasięgu zlewni przedmiotowej pompowni Nadbrzezie z uwagi na istotne zagrożenie podtopieniami i zalewaniem okolicznych terenów (również zamieszkałych) w trakcie nawalnych opadów przy jednoczesnym wysokim stanie zwierciadła wody na rzece Trześniówce. Pompownia zapewni skuteczny przerzut wody z zawala w przypadku utrzymującego się wysokiego stanu wody
w międzywalu rzeki Trześniówki.
W ramach zadania zrealizowano:
• rozbudowę przepompowni „Nadbrzezie” wraz z przebudową i rozbudową zbiornika retencyjno-wyrównawczego,
• modernizację cieku Struga A w km 1+694÷3+258 poprzez przeprowadzenie następują – cych prac: odmulenie, profilowanie skarp oraz ubezpieczenie dna i skarp elementami prefabrykowanymi,• Prace związane z odmuleniem zbiornika wyrównawczego oraz odmuleniem kanału odprowadzającego wody z pompowni do rzeki Trześniówki
• przebudowę i modernizację infrastruktury towarzyszącej.
Zadanie 3.
Rozbudowa wału opaskowego zabezpieczającego przed wodami powodziowymi Hutę Szkła i osiedle mieszkaniowe w miejscowości Sandomierz wraz z rozbudową wału przeciwpowodziowego rzeki Wisły od ul. Lwowskiej do połączenia z wałem Koćmierzów.
Realizacja zadania to:
• modernizacja istniejącego wału opaskowego o długości ok. 3000 m, okalającego osiedle mieszkaniowe,
• prace budowlane polegające na uszczelnieniu wału w postaci przesłony przeciwfiltracyjnej oraz podwyższenia i zabezpieczenia korony murem żelbetowym i stalową ścianką szczelną wraz
z przejściami mobilnymi,
• modernizacja odcinka wału wiślanego o długości 500 m wraz z drogą serwisową oraz uszczelnieniem podłoża i korpusu wału, a także budową bramy przeciwpowodziowej na kanale portowym. Z
Brama przeciwpowodziowa została wybudowana jako konstrukcja żelbetowa o wymiarach 18,00m x 18,50m, wysokości 15,50 m oraz o szerokości w świetle kanału 12,00 m. Wrota bramy stanowią dwa stalowe skrzydła o wysokości 12,00 m i szerokości 7,00 m i wadze 57 t. Wrota bramy przeciwpowodziowej zamykane są za pomocą dwóch siłowników hydraulicznych napędzanych przez stację hydrauliczną. Proces zamykania i otwierania wrót jest zautomatyzowany, jego rozpoczęcie natomiast, inicjuje operator. Wrota wsporne zapewniają ochronę przeciwpowodziową do rzędnej 149,30 m n.p.m. (woda Q kontrolna = 149,07m n.p.m.).
Zadanie 4
Zabezpieczenie wałów rzeki Koprzywianki – wał lewy w km 0+000 ÷ 12+900,wał prawy w km 0+000 ÷ 14+400.
Realizacja zadania to:
• modernizacja lewego wału o długości ok. 12,9 km i prawego wału o długości ok. 14,4 km rzeki Koprzywianki, prace budowlane obejmujące wykonania uszczelnienia wału w postaci stalowej ścianki szczelnej lub w postaci przesłony przeciwfiltracyjnej,
• wykonanie prac ziemnych związanych z realizacją nasypów, ułożenia bentomaty, humusowanie
i obsiew trawą, modernizacja istniejących przepustów oraz wykonanie dróg technologicznych na koronie wału i częściowo na zawalu.
Zadanie 5
Budowa przepompowni wody w miejscowości Szewce. Pompownia zlokalizowana jest na lewym brzegu rz. Koprzywianki, w km 8+250, przy wale przeciwpowodziowym.
Celem inwestycji jest poprawa ochrony przeciwpowodziowej terenów zawala w zasięgu zlewni pompowni, tj. obszaru w rejonie miejscowości Szewce poprzez odprowadzenie wód z zawala do rzeki Koprzywianki. Pompownia zapewni skuteczny przerzut wody z zawala w przypadku utrzymującego się wysokiego stanu wody w rzece Koprzywiance.
Zadanie to obejmowało:
• budowę nowego budynku przepompowni w miejscu starego obiektu wraz z modernizacją zbiornika wyrównawczego,
• modernizację systemu doprowadzenia i odprowadzenia wód z pompowni.
Zadanie 6
Rozbudowa przepompowni wody w miejscowości Zajeziorze. Istniejąca pompownia zlokalizowana jest w sąsiedztwie prawego wału przeciwpowodziowego rzeki Koprzywianki km 5+650, przy ujściu Cieku od Zajeziorza.
Celem inwestycji jest poprawa ochrony przeciwpowodziowej terenów zawala w zasięgu zlewni pompowni. Teren zlewni to głównie tereny rolnicze wykorzystywane pod działalność sadowniczą. Pompownia zapewni skuteczny przerzut wody z zawala w przypadku utrzymującego się wysokiego stanu wody w rzece Koprzywiance.
Zadanie to obejmowało:
• rozbudowę przepompowni wraz z przebudową i rozbudową zbiornika retencyjno – wyrównawczego, • modernizację kanału odpływowego z pompowni do rzeki Koprzywianki.
Inwestycja została sfinansowana ze środków: Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju (Banku Światowego), Banku Rozwoju Rady Europy, Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014–2020 (POIiŚ) oraz budżetu Państwa.
Wartość projektu: ponad 200 mln zł.
(Magdalena Gala – Rzecznik Prasowy Zespół Komunikacji i Edukacji Wodnej – Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie)
