Wiktoria i Józef Ulmowie przez blisko 2 lata ukrywali 8 Żydów z rodzin Schallów i Goldmanów. Przyjęli ich po swój dach, mimo że groziła za to kara śmierci. 24 marca 1944 roku Niemcy otoczyli dom Ulmów – najpierw zastrzelili wszystkich Żydów, później Józefa i Wiktorię, która była w 9 miesiącu ciąży, na końcu sześcioro ich dzieci. Najmłodsze miało 1,5 roku.
W Kościele katolickim trwa proces beatyfikacyjny rodziny Ulmów – jako męczenników II wojny światowej.
(Tomasz Łępa)
Muzeum w Markowej ma kształt ubogiej, wiejskiej chaty. Centralne miejsce zajmuje w nim naturalnej wielkości podświetlana makieta dawnego domu rodziny Ulmów. Na wykonanych ze szkła ścianach umieszczone są wykonane przez Józefa Ulmę zdjęcia żony i dzieci, a także ukrywanych Żydów.
We wnętrzu znajdą się pamiątki po rodzinie – mówi dyrektor muzeum w Markowej Mateusz Szpytma:
Muzeum ma pełnić funkcję edukacyjną, uważa marszałek województwa podkarpackiego Władysław Ortyl:
Odznaczeni pośmiertnie zostaną między innymi dwaj mielczanie: Wiktor Jaderny i Leon Wanatowicz.
Odznaczenia dla mielczan odbiorą: dyrektor Muzeum Regionalnego w Mielcu Jerzy Skrzypczak i mielecki historyk regionalista Stanisław Wanatowicz.
Z kolei wiceminister Jan Dziedziczak z MSZ zapewnił, że służby dyplomatyczne robią wszystko, aby informacja o muzeum w Markowej dotarła poprzez placówki dyplomatyczne do jak największej grupy osób na całym świecie:
Jutro zostanie otwarte Muzeum Polaków Ratujących Żydów w Markowej na Podkarpaciu.
Pierwsze takie muzeum w Polsce będzie nosiło imię Rodziny Ulmów, którzy podczas II wojny światowej zginęli rozstrzelani przez hitlerowców za ukrywanie swoich żydowskich sąsiadów.
W uroczystości weźmie udział m.in. prezydent Andrzej Duda, o czym informuje Wojciech Kolarski z Kancelarii Prezydenta:
